Κενά δαιμόνια

Υπάρχουν δαίμονες και δαίμονες. Υπάρχουν δαίμονες σαν κι αυτούς που συνετίζαν το Σωκράτη, υπάρχουν και δαίμονες όπως εκείνοι που βασανίζαν τον Καρβέλα. Κι όπως υπάρχει ο δαίμων της Τυπογραφίας, όμοια αλωνίζει μεταξύ μας κι ο δαίμων της Καφετερίας, δηλαδή ο δαίμων εκείνος που μας ωθεί να λέμε ασυναρτησίες (κοινώς μαλθακότητες) όχι από κοινή αβλεψία αλλά από παντελή αδιαφορία κι ωχαδελφισμό - δηλαδή τη διάθεση εκείνη ακριβώς την οποία αποκτά ο άνθρωπος που θρονιάζει την κωλάρα του σε μια καρέκλα, περιμένοντας το γκαρσόνι. Τώρα, στα μουχλιασμένα γραφεία της Μαθηματικής εταιρείας έχει το άντρο του κι ένας ακόμη δαίμων, μάλλον κοντινός συγγενής του δαίμονος της Καφετερίας, ομοιάζων κυρίως εις καλικάντζαρον. Είναι τούτο φανερό, καθώς οι άνθρωποι που είναι υπεύθυνοι κι επιμελούνται των εκδόσεων προτιμούν, πιθανότατα, να πίνουνε καφέ χαζεύοντας όμορφα κορίτσια απ' τα παράθυρα της Ιπποκράτους, παρά να χαζεύουν και να φυλλομετρούν στοιχειωδώς τα υπό έκδοση κείμενα, προβαίνοντας αραιά και που σε καμία διασταύρωση, καμία προώθηση ή καμία παράλληλη ανάγνωση. Την ώρα που, αφηρημένοι, μετρούν τις φουσκάλες του ελληνικού ή αναδιφούν τις έλικες του Αρχιμήδη με το καλαμάκι του φρέντο, ο πανούργος δαίμων τρυπώνει στα κείμενα και κάνει το εξής σατανικό : τ' αφήνει ως έχουν! Γιατί τόσο πονηρός είναι ο πονηρός ετούτος, ώστε έχει ψυχανεμιστεί από καιρό πως ο Ευκλείδης διάγει σε κωματώδη κατάσταση κι οι επιμελητές του έχουν ζωγραφίσει ψεύτικους οφθαλμούς στα κοιμισμένα τους βλέφαρα, ώστε να δίνουν την εντύπωση της πυρετώδους εγρήγορσης. Με τον τρόπο αυτόν, ωθούν τον ανυποψίαστο παρατηρητή να παρεξηγεί τα «χρρρ» του βαθέος ύπνου με τα «χμμμ» της βαθείας περισυλλογής. Καταλήγουν, έτσι, δαίμονες στη θέση των δαιμόνων παγιώνοντας τις αβλεψίες σε καθεστώς, παρά εξαίρεση. Ένα τεύχος του Ευκλείδη που δεν έχει πλάκα δεν αξίζει τ' όνομά του!

Η τελευταία, λοιπόν, πλάκα είναι του είδους της τραγικής ειρωνίας, όπου δηλαδή στην επική κορύφωση προοικονομείται -  για τους μυημένους - ο κατοπινός περίγελως. Ως κι η καλύτερη διάθεση αποθνήσκει μοιραία μόλις δυο σελίδες αργότερα, επιβεβαιώνοντας τη σταθερότητα της παρακμής. Πόσες είναι οι πιθανότητες να πηγαίνουν τα πράματα στραβά, όχι μία, ούτε δύο, μα σχεδόν πάντα; Δεν είναι τυχαία λοιπόν ετούτη η παρακμή, μα πετυχαία! Εκτός κι αν πρόκειται για μοχθηρό στοιχειό, βαριά κατάρα αδικοχαμένου τινός μαθηματικού ή έστω για κοινή βασκανία πρασινομάτη γεωμέτρη. Δε μπορεί να φανερώνεται κανείς γελοίος επανειλημμένα, παρά μόνον υπό καθεστώς δαιμονισμού, βουντού ή κόκκινης κομματικής γραμμής, που είναι και τούτο είδος σύγχρονης μαύρης μαγείας. Στο τεύχος 112 του Ευκλείδη Βου, στη σελίδα 21 και στο Νούμερο 4 της στήλης «ειδήσεις-ειδησούλες» διαβάζουμε τα παρακάτω γλαφυρά :

«στη διεύθυνση, https://el.wikipedia.org/wiki/Π_(μαθηματική_σταθερά), αλιεύσαμε τον παρακάτω μνημονικό κανόνα (άγνωστου συγγραφέα και εποχής) [σ.τ.μ. sic!], που μας δίνει ταυτόχρονα τον ορισμό του π (λόγος περιφέρειας προς διάμετρο) και τα 23 πρώτα ψηφία του! Κάθε ψηφίο αντιστοιχείται με τον αριθμό των γραμμάτων κάθε λέξης, π.χ. "Αεί=3", "ο=1", "Θεός =4", κλπ. Το κείμενο του μνημονικού κανόνα: Αεί ο Θεός ο Μέγας γεωμετρεί, το κύκλου μήκος ίνα ορίση διαμέτρω, παρήγαγεν αριθμόν απέραντον, και ον, φευ, ουδέποτε όλον θνητοί θα εύρωσι.»

[ Μικρό σχόλιο. Η στήλη γενικά μας έχει μπερδέψει : οφείλουμε να ξεκινούμε με κεφαλαίο ή με πεζό μία καινούργια παράγραφο ή πρόταση; Μήπως ο συντάκτης λανσάρει τα πεζά ως ένα είδος «χαλαρής» γραφής και «μεταξύ μας», όπως θα έγραφε κανείς ένα σημείωμα στο ψυγείο ή πλάι στο τηλέφωνο; Τότε γιατί ξεκινά με κεφαλαίο στο 5; Τελικά ποιον κανόνα ακολουθεί το κείμενο; Έναν, κανέναν ή εκείνον της ασυναρτησίας και του ό,τι να 'ναι; Κλείνει το σχόλιο. ]

Πίσω στα δικά μας, λοιπόν, γράφει κάπου ο συντάκτης των προηγούμενων ωραίων πως ο μνημονικός τούτος κανόνας είναι, λέει, «αγνώστου συγγραφέα και εποχής» και μας ανεβάζει το αίμα στο κεφάλι! Ο άσχετος! Ο αδαής! Ο σαλτιμπάγκος! Ο Homo erectus που πήρε την πένα για μπανάνα ή τ' αντίστροφο! Ο βασιβουζούκος των Μαθηματικών! Ο μπάμιας! Άγνωστος να παραμείνεις εσύ κι όλο σου το σόι, ανεπρόκοπε! Δε λέω, βέβαια, πως είναι δυνατόν να γνωρίζει κανείς τα πάντα. Μα σαν πιάσει κάποιος να γράφει «αγνώστου τάδε» κι «αγνώστου δείνα», υπονοεί φαντάζομαι - μεταξύ μορφωμένων ανθρώπων - πως έπιασε επίσης μια στάλα να ερευνήσει και δε μας πλασάρει copy-paste τον πρώτο σύνδεσμο που βρήκε μπρος του, λες κι απευθύνεται σε νήπια του προηγούμενου αιώνα που τηλεφωνούσαν σπίτι από καρτοτηλέφωνο. «Αεί ο θεός», λοιπόν, κι η φόρμα αναζήτησης της Google μαντεύει την ορθή μας πρόθεση προτού καν η πληκτρολόγηση πιάσει το δεύτερο εψιλον. Μια σύντομη ματιά στα πρώτα ευρήματα επιβεβαιώνει εκείνο που μόνο ένας άγουρος συνάδελφος ή ένας μαθητής (ή ένας τυχάρπαστος) αγνοούν : πως δηλαδή η παραπάνω ρήση δεν είναι καθόλου αγνώστου προελεύσεως, αλλά μια χαρά αποδίδεται στον αείμνηστο καθηγητή Μαθηματικών Νικόλαο Χατζιδάκι (ή Χατζηδάκη ή Χατζηδάκι, σύμφωνα με διάφορες γραφές), φυσιογνωμία ιστορική και μάλιστα - στην περίπτωσή μας - ειρωνικά ιστορική! Ακόμα, δηλαδή, κι αν δεν πρόκειται για έγκυρη και διασταυρωμένη πληροφορία, αλλά για παρεξήγηση και εικασία, πρόκειται ωστόσο για παρεξήγηση και εικασία διαδεδομένη με τέτοιαν ευρύτητα, ώστε καταντά αβλεψία - αν όχι γαϊδουριά - να μην την αναφέρει κανείς, έστω και μ' επιφύλαξη, παρά πιάνει να τσαμπουνάει την αδαημοσύνη του για εγκυκλοπαιδικό αδιέξοδο!

Και μιλώ για ιστορική ειρωνία, λίγο νωρίτερα, ώστε να κάνουμε και τη σύνδεση με την τραγική ειρωνία της, εν λόγω, εκατοστής δωδέκατης ευκλείδειας φυλλάδας. Η οποία, μόλις δυο (!!!) σελίδες νωρίτερα, αποτίνει δήθεν φόρο τιμής στον καημένο Χατζιδάκι, αποκαλύπτοντας στο πρόσωπό του την αδικοχαμένη ψυχική δροσιά του ποιητή, αντίς της ξηροδερμίας ενός στεγνού γραφιά εξισώσεων. Και γράφω «δήθεν», εφόσον δεν περνούν καλά-καλά δύο σελίδες κι ο «Ευκλείδης » γράφει τον καθηγητή Χατζιδάκι στα παλαιότερα των υποδημάτων του, τον κλάνει με τη φυσικότητα που κλάνει το γατί, τα βρέφη και τα μηρυκαστικά! Ακόμα χειρότερα κι απ' το να τον κακολογούσε τον αγνοεί ανερυθρίαστα σα να μην ήταν! Και πρόκειται όχι απλά για ειρωνία τραγική μα περισσότερο για ειρωνία κωμικοτραγική κι αλά καλτσόνε, καθόσον ο αξιοσέβαστος καθηγητής Χατζιδάκις δεν ήταν απλά ένας βραδυνός Ζέφυρος που σκάρωνε λόγια του αέρα μα ένα απ' τα ιδρυτικά μέλη της ίδιας της ... Μαθηματικής Εταιρείας!!! Ορίστε; Ναι μάλιστα! Όπως τ' ακούτε! Κι αν μη τι άλλο, θα όφειλαν όσοι λειτουργούν υπό τη σκέπη της να έχουν πέντε-δέκα στοιχειώδεις γνώσεις, όσον αφορά στους ανθρώπους που θεμελίωσαν ετούτον το θεσμό και τους δίνει βήμα να εκτοξεύουν τις αρλούμπες τους ή να επιδεικνύουν τη μετριότητα για μεράκι!

Οι ανάξιοι! Οι ανίκανοι! Οι άξεστοι! Τα καθάρματα! ... Οι τιποτένιοι! Οι τυχάρπαστοι! Οι αναλφάβητοι! Οι απαίδευτοι! ...

Καθυστερόγραφον

Για να μην τα ρίχνουμε κι όλα στη Μαθηματική Εταιρεία, να σημειώσουμε εδώ ότι δεν είναι οι μόνοι άχρηστοι. Άμα στο πανοπτικόν Γούγγλιον αναρωτηθούμε περί του «Νικολάου Χατζιδάκη», μέσα σ' όλα θα βρεθούμε αντιμέτωποι και με τούτη τη ντροπιαστική ιστοσελίδα μιας δήθεν ελληνικής εγκυκλοπαίδειας, η οποία πήρε ένα σωρό επιδοτήσεις για να μας παρουσιάζει λήμματα με παντελώς άκυρες φωτογραφίες και συνεκδοχικά ποιος ξέρει πόσες άλλες αβλεψίες! Ποιος είναι άραγε ο άτυχος ετούτος άνδρας, που μας παρουσιάζεται γεννηθείς το 1872 αλλά φωτογραφημένος μ' έγχρωμη πολαρόιντ;; Στο κάτω-κάτω «Όλα είναι δυνατά» όπως μας πληροφορεί κι ένας απ' τους ευγενείς σπόνσορες της ιστοσελίδας, όλα. Ως και το ενδεχόμενο να συναντηθούν κάποτε, προεκτεινόμενοι στο άπειρο, οι τυχάρπαστοι επιδοτούμενοι με την αξιοπρέπεια!